Εντελώς συμπτωματικά η ολοκλήρωση της μελέτης αυτού του πολύ ενδιαφέροντος βιβλίου συνέπεσε με τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος. Την 27η Ιανουαρίου του 1945 τα προελαύνοντα σοβιετικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Άουσβιτς – Μπίρκεναου στην Πολωνία.

Το Ολοκαύτωμα ήταν ναζιστικής έμπνευσης και οργάνωσης έγκλημα, αλλά δεν το πραγματοποίησαν μόνοι τους οι ναζιστές. Χάρη στο έργο του Daniel Goldhagen, Πρόθυμοι δήμιοι: εκτελεστές του Χίτλερ (Τερζόπουλος, Αθήνα 1998) και παρά τις αντιρρήσεις που το βιβλίο αυτό είχε εγείρει όταν εκδόθηκε, γνωρίζουμε ότι οι πληθυσμοί που κατοικούσαν γύρω από τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, οι προμηθευτές εφοδίων και υπηρεσιών προς τα στρατόπεδα και πολλοί, άλλοι ναζιστές ή όχι, Γερμανοί ή μη, συνέργησαν στο Ολοκαύτωμα. Σήμερα γνωρίζουμε κάτι ακόμη βαρύτερο. Σε άλλες περιπτώσεις σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, τοπικοί πληθυσμοί δεν ήσαν μόνο συνεργοί, αλλά ήσαν οι ίδιοι εκτελεστές των Εβραίων με τους οποίους ζούσαν μαζί στις ίδιες κοινότητες. Διαβόητο παράδειγμα είναι η σφαγή όλων των εβραίων κατοίκων του πολωνικού χωριού Γέντβαμπνε από γείτονές τους, όπως απέδειξε με έρευνά του ο Jan T. Gross (The Neighbors, Princeton University Press, Princeton 2001). H ιστορική έρευνα έχει αναδείξει ανάλογα περιστατικά σε κοινότητες Ρουμάνων, Ουκρανών, Κροατών, Λιθουανών και Λετονών, όπου οι κάτοικοι, όχι μόνο συνέργησαν, αλλά οι ίδιοι προχώρησαν σε μαζικές δολοφονίες εβραίων συντοπιτών τους. (πηγή: BHMA «Το πανευρωπαϊκό έγκλημα» 18/3/18)

Τι γνωρίζουμε σήμερα για το Ολοκαύτωμα;

Μία έρευνα σοκ, η οποία δημοσιεύτηκε στον ελληνικό τύπο στις 16/9/20 και η οποία έλαβε χώρα στις ΗΠΑ έδωσε τα εξής αποτελέσματα βάσει της βρετανικής εφημερίας Guardian:
Tο 48% των ενηλίκων μεταξύ 18 και 39 ετών που συμμετείχαν στην έρευνα, δεν μπορούσε να κατονομάσει ούτε ένα ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης της περιόδου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ σχεδόν το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων (23%) δήλωσε ότι θεωρεί πως το Ολοκαύτωμα αποτελεί μύθο ή αποτελεί προϊόν υπερβολικών αφηγήσεων. Απόλυτη άγνοια για τα εγκλήματα των ναζί κατά των Εβραίων της Ευρώπης έχει το 12% της ίδιας ηλικιακής ομάδας, όπου δήλωσε ότι δεν έχει ακούσει ή δεν νομίζει ότι έχει ακούσει για το Ολοκαύτωμα. Όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα, η συγκεκριμένη έρευνα είναι η πρώτη που θέτει αυτά τα ερωτήματα σε πολιτειακό επίπεδο στις ΗΠΑ, βαθμολογώντας ακολούθως τις πολιτείες στη βάση τριών κριτηρίων: αν οι νέοι έχουν έστω ακούσει για ένα ιστορικό συμβάν που ονομάζεται Ολοκαύτωμα, αν μπορούν να ονοματίσουν έστω ένα ναζιστικό κολαστήριο, είτε πρόκειται για στρατόπεδο συγκέντρωσης ή εξόντωσης, είτε για γκέτο, και αν γνωρίζουν ότι έξι εκατομμύρια Εβραίοι πέθαναν από τις ναζιστικές θηριωδίες.

Και στην Ευρώπη τα πράγματα δεν είναι σε καμία περίπτωση καλύτερα. Το 20% των Γάλλων ηλικίας 18 έως 34 ετών δηλώνει απόλυτη άγνοια για το Ολοκαύτωμα όπως και το 12% των Αυστριακών. Υψηλά επίπεδα ιστορικής άγνοιας φανερώνουν και τα στοιχεία που έχουν καταγραφεί σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ουγγαρία , Πολωνία, η Σουηδία και η Βρετανία. Το 5% δε των Βρετανών ενηλίκων πιστεύει ότι το Ολοκαύτωμα δεν συνέβη ποτέ!

Έρχομαι στο βιβλίο.

Goering, Goebbels, Himmler, Heydrich, Hess, Bormann – ονόματα συνώνυμα με τη δύναμη και την επιρροή στο Τρίτο Ράιχ. Ίσως λιγότερο οικεία είναι οι Carin, Emmy, Magda, Margarete, Lina, Ilse και Gerda ..

Για χρόνια, ο ρόλος των γυναικών στη ναζιστική Γερμανία επισκιάστηκε από την ενασχόληση με τις ενέργειες των διακεκριμένων ανδρών της εποχής . Στη συνέχεια, όπως σημειώνει ο συγγραφέας James Wyllie, στη δεκαετία του 1980 η φεμινιστική λογιότητα άρχισε να εξετάζει αυτόν τον γυναικείο ναζιστικό κόσμο.

Ένα από τα πιο διάσημα βιβλία, το οποίο αποτέλεσε μια εκπληκτική καταγραφή του ρόλου που διαδραμάτισαν οι Γερμανίδες στο ανατολικό μέτωπο των ναζί, ήταν το «Οι Μαινάδες του Χίτλερ. Ο ρόλος των Γερμανίδων στα ναζιστικά πεδία θανάτου.» της βραβευμένης συγγραφέως Wendy Lower (εκδόσεις Μεταίχμιο 2014). Το βιβλίο της Lower αποδείχτηκε μια ρωμαλέα αναθεώρηση της Ιστορίας γιατί μας γνώρισε τον πραγματικό βαθμό συμμετοχής των γυναικών στο Ολοκαύτωμα. Η Lower, αντλώντας υλικό από είκοσι χρόνια αρχειακής και επιτόπιας έρευνας πάνω στο Ολοκαύτωμα, παρουσιάζει συγκλονιστικά στοιχεία που υποστηρίζουν το γεγονός ότι αυτές οι γυναίκες ήταν κάτι περισσότερο από «δολοφόνοι γραφείου» ή παρηγορήτριες των δολοφόνων των γερμανικών ένοπλων σωμάτων: Λεηλάτησαν οι ίδιες και κακοποίησαν Εβραίους στα γκέτο της Πολωνίας, της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας• ήταν παρούσες σε πικ νικ σε πεδία θανάτου, όχι μόνο προσφέροντας αναψυχή αλλά και λαμβάνοντας μέρος οι ίδιες στις εκτελέσεις.

Ο Wyllie στο βιβλίο του Nazi Wives δεν εστιάζει στις «εργάτριες» της εθνικοσοσιαλιστικής σφηκοφωλιάς όπως η Lower. Επικεντρώνεται στις «βασίλισσες».

Οι σύζυγοι και σε αρκετές περιπτώσεις οι ερωμένες των ναζιστών ηγετών έπαιξαν μεγάλο ρόλο στις πολιτικοκοινωνικές θέσεις και αποφάσεις των ανδρών τους. Στην αδιάκοπη προσπάθεια να εισέλθουν αλλά και να διατηρηθούν στον εσωτερικό κύκλο του Φύρερ, να έχουν την αγάπη του , την εύνοια του, να επιτύχουν την προώθηση και την ανέλιξη των ανδρών τους, έγιναν ανταγωνιστικές, ύπουλες, σκληρές και άκρως εκδικητικές.

Ο «εργένης» Αδόλφος Χίτλερ είχε αφήσει τη θέση της Πρώτης Κυρίας του Ράιχ κενή. Η επί σειρά ετών ερωμένη του Εύα Μπράουν δεν μπορούσε, τουλάχιστον επίσημα να την διεκδικήσει και να την καλύψει. Η μάχη για την Έμμυ, την Μάγκντα, την Μαργκαρέτε , την Λίνα, την Ίλζε και την Γκέρντα υπήρξε διαρκής και επίμονη. Οι επίδοξες σύζυγοι ανεβοκατέβαιναν στον θρόνο της Πρώτης Κυρίας. Για πολλούς ιστορικούς τελική νικήτρια έως και την πτώση του Γ’ Ράιχ ήταν η Μαγκνταλένα Γκέμπελς.

Ο Φύρερ μισούσε τα διαζύγια. Όλα τα κορυφαία στελέχη του και ιδιαιτέρως αυτά που ήταν στο στενό προσωπικό του κύκλο θα έπρεπε να πάρουν την άδεια του Γερμανού «πατερούλη» για να χωρίσουν τις συζύγους τους. Τις περισσότερες φορές η απάντηση του Χίτλερ ήταν ένα μεγαλοπρεπέστατο «όχι!». Εφάρμοζε δε και μία μορφή αντιποίνων στα υποψήφια προς διαζύγιο ζευγάρια . Δεν τους προσκαλούσε στο Μπέργκοφ, δεν τους επισκεπτόταν στην οικία τους, ούτε καν τους τηλεφωνούσε! Απαγόρευσε στον Γκέμπελς να χωρίσει τη Μάγκντα ακολουθώντας την ηθοποιό ερωμένη του και τον υποχρέωσε να υπογράψει συμφωνητικό για αυτό! Έκανε τα στραβά μάτια για την ερωμένη του Χίμλερ, με την οποία ο Χάινριχ είχε αποκτήσει δύο παιδιά. Οι τακτικότατες επισκέψεις του Χάιντριχ σε μπαρ και σε οίκους ανοχής καθώς και οι κακοποιήσεις των ιεροδούλων από τον γυναικά και σαδιστή Ράινχαρντ, ήταν γνωστές στη σύζυγο του Λίνα αλλά και στον ευρύτερο ελιτίστικο κύκλο του Ράιχ. Η Λίνα ωστόσο δεν ζήτησε ποτέ διαζύγιο και πέθανε υπερήφανη που ήταν σύζυγος του «άνδρα με την σιδερένια καρδιά»…

Όλες οι σύζυγοι της εθνικοσοσιαλιστικής ελίτ απόλαυσαν προνόμια και «επιχρυσωμένο» τρόπο ζωής επειδή ο Χίτλερ τους το επέτρεψε. Ο Χίτλερ ενδιαφέρθηκε για τις γυναίκες αυτές ένεκα της ανάγκης του για μία εκτεταμένη οικογένεια. Επέλεγε ακριβά δώρα για εκείνες και τα παιδιά τους (όσο περισσότερα τα παιδιά τόσο καλύτερα) περνώντας ώρες ξεγνοιασιάς και χαλάρωσης μαζί τους, με την προϋπόθεση να του έδειχναν ανοικτά και αδιάκοπα την λατρεία τους. Το ότι δεν συζητούσε ποτέ πολιτικά μαζί τους ήταν κάτι που τον ξεκούραζε και το έβρισκε τρομερά ελκυστικό.

Ο Wyllie αφηγείται τις ιστορίες τους με έναν εντυπωσιακό συνδυασμό κινηματογραφικής ευρυμάθειας και συναρπαστικής αφήγησης. Ενώ μαίνονταν ο βομβαρδισμός της Βρετανίας, η Ρωσική εκστρατεία, το Ολοκαύτωμα και όλα εκείνα τα ανείπωτα δεινά που υπέστη η ανθρωπότητα από αυτούς τους ανθρώπους που ξετυλίχτηκαν και έδρασαν ως διεθνή καταστροφή, ο Wyllie μας αποκαλύπτει την καθημερινή τους ζωή τη γεμάτη ανταγωνισμούς, οικιακούς σαδιμούς, μοιχείες και εξαπατήσεις . Η αχόρταγη αναζήτηση για τη δύναμη και το χρήμα φέρνει τις οικογένειες –ομάδες τους σε μία διαρκή πάλη για τη μόνιμη παρά τω Φύρερ καθιέρωση.

Ο James Wyllie είναι συγγραφέας, βραβευμένος σεναριογράφος και εκφωνητής. Έχει εργαστεί σε πολλές ταινίες για το BBC, Film4 και Talkback μεταξύ άλλων. Έχει γράψει για μια σειρά τηλεοπτικών δραματικών σειρών, συμπεριλαμβανομένων των The Bill, The Tribe και Atlantis High.

Οι γραπτές μαρτυρίες των επιζώντων και των ιστορικών είναι σήμερα πιο αναγκαίες από ποτέ για να μην γίνει αυτό που ο φιλόσοφος Τζορτζ Σανταγιάνα επισημαίνει : «Όποιος δεν θυμάται το παρελθόν του είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει».

Ειρήνη Μανδηλαρά

Η συγγραφή ενός βιβλίου από έναν καθηγητή Πανεπιστημίου είναι κάτι το εξαίρετο αλλά συγχρόνως και κάτι το συνηθισμένο ειδικά στην επιστημονική βιβλιογραφία.

Ο Cuido Tonelli ωστόσο, εκτός από καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πίζας, είναι φυσικός στο CERN και ένας από τους πατέρες της ανακάλυψης του μποζονίου του Χιγκς.

Τον Μάιο του 2019 κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Γένεση» στην Ιταλική γλώσσα και λίγους μήνες μετά, μεσούσης της πανδημίας, τον Οκτώβριο του 2020 στους βιβλιολάτρεις της εκλαϊκευμένης επιστήμης, ήρθε η πολυπόθητη Ελληνική του μετάφραση.

Ο Tonelli αναφέρει :
“Όλα ξεκινούν με μια απλή και αναπόφευκτη ερώτηση: «Από πού προέρχονται όλα αυτά;» Αυτή η ερώτηση αντηχεί ακόμα σήμερα, σε όλο τον κόσμο, μεταξύ ατόμων από πολύ διαφορετικούς πολιτισμούς, ένα κοινό θέμα φαινομενικά μακρινών πολιτισμών. Είναι ένα ερώτημα που τίθεται από παιδιά και διευθυντές, επιστήμονες και σαμάνους, αστροναύτες και τους τελευταίους πληθυσμούς κυνηγών-συλλεκτών που επιβιώνουν σε απομονωμένες περιοχές του Βόρνεο και της Αμαζονίας. Είναι ένα τόσο αρχέγονο ερώτημα που κάποιοι πιστεύουν ακόμη και ότι έχει «παραδοθεί» από τα είδη που ήρθαν πριν από εμάς.” (!!!)

Αυτή η εκπληκτική επιστημονική ιστορία έχει μακράν καλύτερη πλοκή από τα βιβλία της επιστημονικής φαντασίας. Ξεδιπλώνεται με μία φυσική ευκολία και είναι ευανάγνωστη, απαλλαγμένη -όσο είναι δυνατό -από την εξειδικευμένη επιστημονική γλώσσα. Η ιστορία του σύμπαντος ξεδιπλώνεται με μία μοναδική μαεστρία σε επτά κεφάλαια βοηθώντας έτσι τον αναγνώστη να κατανοήσει τις πολύπλοκες σκέψεις και έννοιες της αστροφυσικής.
Ομολογώ ότι κάποιες παραγράφους του βιβλίου χρειάστηκε να τις διαβάσω δύο φορές. Σε πολλές περισσότερες παραγράφους όμως το μολύβι μου αυθόρμητα έτρεξε να τις κυκλώσει, να τις υπογραμμίσει στολίζοντας τες με θαυμαστικά, ερωτηματικά (που απαντήθηκαν αργότερα στην πορεία της μελέτης του βιβλίου) και τις γνωστές, διεθνείς εκφράσεις «wow» και «omg»!!!

Η «Γένεση» αποτέλεσε την αφορμή να μελετήσω για δεύτερη φορά το επίσης εκπληκτικό βιβλίο του δικού μας, πολυβραβευμένου επιστήμονα, Διονύση Σιμόπουλου με τίτλο «Είμαστε αστρόσκονη – Σύμπαν μία ιστορία χωρίς τέλος».
Η πρώτη ανάγνωση της «Γένεσης» και η δεύτερη ανάγνωση της «Αστρόσκονης» με διακτίνισε 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια πίσω, λίγο πριν το Big Bang, με ταξίδεψε σε όλους εκείνους τους μικρόκοσμους και των αντιδράσεων τους που δημιούργησαν το αχανές, απέραντο και θαυμαστό σύμπαν που βλέπουμε (και που δεν βλέπουμε) και με προσγείωσε απαλά μέσα στον τεράστιο σωλήνα του CERN να συνταξιδεύω με τα πρωτόνια στην ταχύτητα του φωτός! (Τα …κράνη απαγορεύονται!)

«Σε μια μαγική στιγμή, την οποία μπορούμε σήμερα να ορίσουμε ως όταν το ένα εκατοστό του ενός δισεκατομμυρίου του δευτερολέπτου μετά το Big Bang, η θερμοκρασία έπεσε αρκετά για να εξασφαλίσει ότι το πλήθος των Higgs Bosons, που μέχρι τότε παραπλανιόντουσαν ελεύθερα, κρυσταλλώθηκαν σε ένα σκοτεινό πεδίο που καταλάμβανε ολόκληρο το σύμπαν. Αυτός ο νεοεισερχόμενος διαχώρισε την αδύναμη αλληλεπίδραση από την ηλεκτρομαγνητική αλληλεπίδραση μια για πάντα και εκχώρησε μια συγκεκριμένη μάζα σε στοιχειώδη σωματίδια που κατά συνέπεια μπορούσαν να ομαδοποιηθούν για να σχηματίσουν πρώτα σταθερά πρωτόνια, μετά τα άτομα, τα αστέρια, τους γαλαξίες και τους πλανήτες και μετά εμάς. Αυτά τα πράγματα, όλα τα πράγματα, συμπεριλαμβανομένων των μορφών ζωής που πυροδοτήθηκαν στο αποκορύφωμα μιας μακράς εξέλιξης, προήλθαν από τη λεπτή ατέλεια που έσπασε αυτήν την τέλεια συμμετρία.»
Αλλά πώς ήταν δυνατόν να ανακατασκευάσουμε αυτό που συνέβη πριν από περίπου 14 δισεκατομμύρια χρόνια με επιστημονική ακρίβεια;

Χάρη σε αυτό το θαυμάσιο μηχάνημα που είναι γνωστό ως επιταχυντής σωματιδίων.

«Οι επιταχυντές σωματιδίων είναι σύγχρονες μηχανές του χρόνου: μας ταξιδεύουν πίσω δισεκατομμύρια χρόνια, επιτρέποντάς μας να μελετήσουμε τα φαινόμενα στις «ρίζες» του σύμπαντος μας. Το κενό συσσωρεύεται κατά τη διάρκεια συγκρούσεων και το αποτέλεσμα είναι υλικά σωματίδια – μια εφαρμογή της διάσημης σχέσης (του Αϊνστάιν ) ισοδυναμίας μεταξύ μάζας και ενέργειας […] Είναι επομένως εργοστάσια εξαφανισμένων σωματιδίων που φέρνουν στη ζωή μορφές ύλης που εξαφανίστηκαν αμέσως μετά τη Μεγάλη Έκρηξη για κλάσματα του δευτερολέπτου.»

Μπορούμε, φυσικά, να αναρωτηθούμε αν είμαστε πραγματικά σίγουροι ότι έτσι συνέβησαν τα πράγματα. Ας πούμε ότι υπάρχει μια καλή και λογική πιθανότητα αυτή η ανοικοδόμηση να είναι πραγματικά αξιόπιστη. Χρειαζόμαστε ακόμη πολύ περισσότερες αποδείξεις και υπάρχουν ακόμη πολλές γκρίζες περιοχές, αλλά οι ανακαλύψεις των τελευταίων δεκαετιών μάς έδωσαν τη δυνατότητα να κατανοήσουμε επακριβώς τους μηχανισμούς που ενεργοποίησαν ολόκληρη τη διαδικασία.

«Το άγνωστο συχνά τρομάζει τον κόσμο. Πολλούς τους κάνει να αισθάνονται χαμένοι. Μόνοι. Ανασφαλείς. Σε άλλους το άγνωστο κεντρίζει την περιέργεια. Τους κάνει ανυπόμονους. Περήφανους. Να αισθάνονται μέρος από κάτι μεγαλύτερο απ” αυτούς. Είμαστε όλοι μας αστρόσκονη και κάποια μέρα θα ξαναγυρίσουμε στα άστρα. Κάποια μέρα θα υπάρξουν άλλοι κόσμοι, γεμάτοι με άλλα όντα, αστράνθρωποι σαν εμάς, που θα γεννηθούν από τις στάχτες ενός, κάποιου άλλου, πεθαμένου άστρου. Ενός άστρου που σήμερα το λέμε Ήλιο» γράφει στο οπισθόφυλλο του ευπώλητου βιβλίου του (6η χιλιάδα) ο γνωστός αστροφυσικός και επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου Διονύσης Σιμόπουλος.

Σε μία συνέντευξη που είχε δώσει ο καθηγητής Σιμόπουλος στο περιοδικό LIFO πριν από 4 χρόνια και στην ερώτηση του δημοσιογράφου Γιάννη Πανταζόπουλου “ — Είμαστε αστρόσκονη; Από τι αποτελούνται το σύμπαν κι ο άνθρωπος;” αναφέρει:
«Οτιδήποτε βλέπουμε γύρω μας αποτελείται από τα χημικά στοιχεία που βρίσκονται ελεύθερα στη φύση, από το υδρογόνο έως το ουράνιο. Απ” αυτά, τέσσερα αποτελούν το 99% των ατόμων του σώματος μας και είναι το υδρογόνο, ο άνθρακας, το άζωτο και το οξυγόνο. Με αυτή την έννοια, επειδή το υδρογόνο γεννήθηκε κατά τη δημιουργία του Σύμπαντος, πριν από 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια, θεωρώ ότι και τα 2/3 του σώματός μας έχουν ηλικία 13,8 δισεκατομμύρια έτη. Τα υπόλοιπα τρία χημικά στοιχεία γεννήθηκαν με τις θερμοπυρηνικές αντιδράσεις που έγιναν στο κέντρο των άστρων. Για παράδειγμα, από τις συγκρούσεις άστρων και νετρονίων δημιουργήθηκε ο χρυσός και το ουράνιο. Αυτός, λοιπόν, είναι ο λόγος που θεωρώ ότι είμαστε αστρόσκονη.»

Στην επόμενη ερώτηση “— Τι είναι η Γη μέσα στο σύμπαν; Έχετε δηλώσει ότι το 95% του σύμπαντος παραμένει άγνωστο.” o καθηγητής Σιμόπουλος απαντά:
«Είναι πολύ απλό. Όλα όσα έχουμε ανακαλύψει έως σήμερα αποτελούν περίπου ένα τρισεκατομμύριο γαλαξίες. Κάθε γαλαξίας αποτελείται από περίπου εκατό με διακόσια δισεκατομμύρια άστρα και κάθε άστρο έχει γύρω του πλανήτες. Δηλαδή, μιλάμε για έναν τεράστιο αστρονομικό αριθμό. Όλα όσα σας ανέφερα αφορούν μόνο το 4,5% του σύμπαντος. Επομένως, υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό το οποίο δεν ξέρουμε από τι αποτελείται και το έχουμε ονομάσει σκοτεινή ύλη. Παράλληλα, από το 1997 έχουμε ανακαλύψει ότι υπάρχει κι ένα ποσοστό που έχουμε ονομάσει «σκοτεινή ενέργεια», μια απωθητική δύναμη η οποία αναγκάζει το σύμπαν να διαστέλλεται επιταχυνόμενα.»

Ο Albert Einstein είχε πει «Θέλω να γνωρίσω τις σκέψεις του Θεού. Τα υπόλοιπα είναι λεπτομέρειες.»

Όλοι ημείς που υπολειπόμεθα της ευφυΐας και των γνώσεων του Αλβέρτου, ας αρκεστούμε στους πανάξιους επιστήμονες Σιμόπουλο και Tonelli, για να κατανοήσουμε όλα εκείνα τα συμπαντικά θαυμαστά και να ξεφύγουμε έτσι από την πανδημική μας μιζέρια (και αγωνία).

Θερμές ευχές για Καλή Χρονιά γεμάτη με υγεία και πολλά, καλά βιβλία!

Ειρήνη Μανδηλαρά
Επικοινωνία : eleftheroudakispublications@gmail.com