(Μεταφράζω από ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο της Intependent της 30/1018!)
«Το πένθος είναι τόσο καθολικό όσο και τόσο προσωπικό όπως το δακτυλικό μας αποτύπωμα.Θα συναντήσουμε όλοι το πένθος και την απώλεια σε κάποιο στάδιο – ή σε διάφορα στάδια – καθ “όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Είναι τόσο αναπόφευκτο όσο και το αύριο. Το πένθος και η απώλεια περιλαμβάνουν το κυριολεκτικό και το μεταφορικό θάνατο, που έχει βαθμολογηθεί από το πιο απαίσιο έως το λιγότερο απαίσιο. Ο θάνατος ενός παιδιού θεωρείται μακράν χειρότερος από το θάνατο ενός ηλικιωμένου ατόμου. Ο θάνατος των γονέων αναμένεται, ο θάνατος των παιδιών σε καμμία περίπτωση. Οι φυσικές αιτίες δημιουργούν λιγότερα «κύματα» από τις αφύσικες αιτίες. (…)
Είναι δυνατόν να μειώσουμε το αίσθημα της απώλειας;
Παρ όλη τη καθημερινή μας πραγματικότητα , παραμένουμε παραγκωνισμένοι από την απώλεια και τη θλίψη, αδυνατούμε να μιλήσουμε ανοιχτά, το ταμπού που εξακολουθεί να περιβάλλει τον θάνατο στον πολιτισμό μας, καθιστώντας μας σιωπηλούς σε μια εποχή που χρειαζόμαστε τη μεγαλύτερη σύνδεση. Όταν θέλουμε να εκφραστούμε περισσότερο, και να ακουστούμε.
Μπορούν τα βιβλία να βοηθήσουν; Η σύντομη απάντηση είναι ναι, αν και για μια ακόμη φορά, οι απαντήσεις μας είναι τόσο ατομικές όσο και εμείς. Δεν υπάρχει ένα ενιαίο βιβλίο για το πένθος, τη θλίψη και την απώλεια, για το τι μας λυπεί ή και και τι έχουμε χάσει; Πότε και υπό ποιες συνθήκες; Επιτρέπεται να αισθανόμαστε συναισθήματα πέρα από τη θλίψη, τη λύπη; Τι γίνεται αν είμαστε γεμάτοι οργή μέσα από το πένθος μας – υπάρχει ένα βιβλίο γι “αυτό; (Ναι, βλέπε παρακάτω).
Πολλές φορές το πένθος και η απώλειά μας δεν περιλαμβάνουν πραγματικές κηδείες, αλλά εξακολουθούμε να πενθούμε και να θλιβόμαστε; Το τέλος ενός γάμου ή μιας ερωτικής σχέσης – μετράει αυτό; Φυσικά και μετράει. Το πένθος είναι ένα φάντασμα…
Δεν έχει σημασία πόσο βιβλιόφιλοι είμαστε, δεν έχει νόημα να προσπαθούμε να συγκεντρωθούμε στην ανάγνωση για το πένθος όταν είμαστε στα αρχικά στάδια του. Θα διαβάζουμε την ίδια φράση ξανά και ξανά, επειδή το πένθος είναι σαν τη .. διάσειση. Πηγαίνουμε για μια βόλτα αντ “αυτού, ή κάνουμε μια βουτιά, ή μια άσκηση γιόγκα. Είναι μέσα σας και δεν μπορεί να βιαστεί. Το πένθος είναι εξαντλητικό, σκληρό, καταστρέφει τη συγκέντρωσή μας, τα μοτίβα του ύπνου μας και την όρεξή μας – είναι τόσο πολύ στο σώμα μας όσο το κεφάλι μας.
1 On Grief & Grieving Elisabeth Kübler-Ross
Η Kübler-Ross προσδιορίζει τα πέντε στάδια της θλίψης (άρνηση, οργή, διαπραγμάτευση, κατάθλιψη, αποδοχή). Η θλίψη μας είναι τόσο ξεχωριστή όσο και η ζωή μας»… Η θλίψη της Lucy Hone γράφτηκε αφού η 12χρονη κόρη της πέθανε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Πώς μπορεί κανείς να συνέλθει μετά από αυτό;
2 Healthy Healing Michelle Steinke-Baumgard
Η Michelle εξετάζει τη χρήση άσκησης για την επεξεργασία της θλίψης και της απώλειας. Μετά το θάνατο του συζύγου της σε αεροπορικό δυστύχημα, διαπίστωσε ότι τα βιβλία που σχεδιάστηκαν για να την βοηθήσουν με τη θλίψη της, την έκαναν να αισθάνεται χειρότερα..
3 You’ll Get Over It: The Rage of Bereavement Virginia Ironside
Το πένθος μπορεί να εκδηλωθεί τόσο με θυμό, όσο και με θλίψη. Η έκφραση του θυμού παραμένει ταμπού, γεγονός που μπορεί να καταστήσει την πένθιμη διαδικασία ακόμα πιο απομονωτική…
4 I’m Grieving As Fast As I Can Linda Feinberg
Αυτό το βιβλίο εξετάζει το ενδεχόμενο να χάσει κάποιος το σύντροφο της ζωής του ενώ είναι ακόμα νέος. «Υπάρχουν τόσες πολλές ειρωνείες όταν κάποιος πεθαίνει», γράφε η Feinbergι. «Το πρόσωπο που χρειάζεσαιai περισσότερο για να σe βοηθήσεi με αυτή την εμπειρία είναι το πρόσωπο που πέθανε … Ξοδεύεις ολόκληρη την ενήλικη ζωή σου περιμένοντας τις Παρασκευές, αλλά μετά από κάποιον που πεθαίνει, ζεις όλη σου τη ζωή για τις Δευτέρες».
5 Tibetan Book of Living & Dying Sogyal Rinpoche
Το κλασικό ουσιαστικά Θιβετιανό βιβλίο των νεκρών που ξαναγράφτηκε για τους Δυτικούς αναγνώστες, παρουσιάζει τις τεράστιες δύσκολες ιδέες όπως η έγερση, η συμπόνια, οι πρακτικές του θανάτου, η διαδικασία του θανάτου και τα επακόλουθά του. Είναι γραμμένο με μεγάλη απλότητα, είναι παρηγορητικό σαν ζεστή κουβέρτα, αλλά χωρίς επικάλυψη με ζάχαρη, ευφημισμό ή συναισθηματικότητα: «Ίσως ο βαθύτερος λόγος για τον οποίο φοβόμαστε τον θάνατο είναι επειδή δεν γνωρίζουμε ποιοι είμαστε».
6 When Things Fall Apart Pema Chodron
«Όταν τα πράγματα πέφτουν .. εκτός» η Pema Chodron, προσφέρει «συμβουλές καρδιάς για δύσκολους καιρούς» καταρρίπτοντας το μύθο ότι οι γενναίοι άνθρωποι δεν φοβούνται.
7 A Year of Magical Thinking Joan Didion
Εάν η αυτοβοήθεια ή η φιλοσοφία δεν είναι το φόρτε σας, δοκιμάστε τη λογοτεχνία. Το A Year Of Magical Thinking είναι ένα έργο που πραγματεύεται την απώλεια του συζύγου της.
Και τέλος … για τα παιδιά
Το Goodbye Mog της Judith Kerr μιλάει για το θάνατο μιας πολύ γριάς, αγαπημένης γάτας που είναι τόσο κουρασμένη, που θέλει να κοιμηθεί για πάντα. Για απώλειες μεγαλύτερες από τα μικρά ζώα, ο Pat Thomas’s με το βιβλίο I Miss You: A First Look At Death είναι εξαιρετικό για μικρά παιδιά. Και για τους προ-εφήβους, η απίθανη Jacqueline Wilson προσφέρει τηVicky Angel, και αφορά ένα κορίτσι της οποίας ο καλύτερος φίλος πεθαίνει.»
Για όσους φίλους είχαν τη υπομονή να διαβάσουν το άρθρο αυτό κι έφτασαν ως εδώ, κάτω-κάτω, να προσθέσω ένα ακόμη πολύ βοηθητικό βιβλίο για διαζευγμένους το Crazy Time : Surviving Divorce and Building a New Life της Abigail Trafford!
Ειρήνη Μανδηλαρά.